Σε πρόσφατη τοποθέτηση του στο Democracy Forum ο Πρωθυπουργός είπε πως η ιδέα πως ένας άνθρωπος πάει σχολείο, πιάνει δουλειά παίρνει σύνταξη ίσως είναι παρωχημένη. Και έχει απόλυτο δίκιο, δεν υπάρχει καν ίσως. Είναι παρωχημένη! Η παγκοσμιοποίηση, οι νέες τεχνολογίες και προ πάντων η υπογεννητικότητα του δυτικού κόσμου, έχουν αναγκάσει τα τρία στάδια ζωής να υποχωρήσουν και να δώσουν τη θέση τους στα πολλαπλά.
Στις μέρες μας δηλαδή ο μέσος άνθρωπος αναγκάζεται να αλλάξει οχτώ δουλειές. Κάτι που σημαίνει πως θα μείνει άνεργος, θα αναγκαστεί να επανεκπαιδευτεί για να γίνει πιο ανταγωνιστικός στην αγορά εργασίας, θα βρει μια δουλειά που δύσκολα θα καταφέρει να παραμείνει εφ’όρου ζωής και ο κύκλος θα επαναληφθεί ξανά και ξανά. Χωρίς καν να λάβουμε υπόψη πως οι γυναίκες ειδικά, αν αποφασίσουν να κάνουν οικογένεια, κατά πάσα πιθανότητα θα αναγκαστούν να διακόψουν για μεγαλύτερο διάστημα την εργασία τους ελλείψει υποδομών και ακόμα πιο δύσκολα θα απασχοληθούν στο μέλλον με πλήρη απασχόληση.
Άλλωστε, 1 στις 3 γυναίκες με παιδιά στην ΕΕ ημιαπασχολείται ενώ στην Ελλάδα μόνο το 40% των γυναικών εργάζεται και από αυτές το 31% με ημιαπασχόληση, σύμφωνα με τη Γ.Γ. Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.
Έτσι ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια σκληρή πραγματικότητα, ναι φυσικά τα τρία στάδια ζωής είναι ξεπερασμένα αλλά τι έρχεται για να τα αντικαταστήσει; Διότι, καθήκον ενός Πρωθυπουργού δεν είναι να προειδοποιεί τους πολίτες πως έχει αλλάξει ο σύγχρονος τρόπος ζωής, πως τα δεδομένα οδηγούν σε νέα μονοπάτια. Αλλά το να δημιουργήσει τις κατάλληλες νομοθετικές υποδομές έτσι ώστε η μετάβαση σε αυτά τα πολλαπλά στάδια ζωής να είναι πιο ομαλή. Και πως μπορεί να είναι πιο ομαλή; Οι ειδικοί στην δημογραφική γήρανση και στις αλλαγές που αυτή επιφέρει έχουν δώσει το τρίπτυχο των λύσεων προ πολλού. Αύξηση των γεννήσεων- Εισροή Μεταναστών- Ενεργοποίηση όλου του ανθρώπινου εργατικού δυναμικού, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Διότι τα πολλαπλά στάδια ζωής δεν σημαίνουν εξ’ ορισμού ανέχεια ή ανεργία, η έλλειψη όμως κρατικών πρωτοβουλιών αυτό σημαίνει. Ποια είναι η ουσιαστική κρατική παρέμβαση στην προώθηση της δια βίου μάθησης, όταν ακόμα υπάρχουν ασυμβίβαστα στην πολλαπλή φοίτηση στα ΙΕΚ ή στη συνέχιση των πανεπιστημιακών σπουδών και τη διατήρηση της ανεργίας; Ποιες συστηματικές προσπάθειες γίνονται για την ένταξη μεγαλύτερου τμήματος του πληθυσμού στην αγορά εργασίας; Πώς αλλάζει η νοοτροπία των εργοδοτών σχετικά με την απασχόληση των γυναικών, των μακροχρόνια ανέργων, των μεγαλύτερων σε ηλικία, των ΑΜΕΑ;
Αυτά είναι τα ζητούμε αλλά και οι λύσεις για να μη γίνουν τα πολλαπλά στάδια ζωής, πολλαπλά στάδια εξόντωσης. Για να μην καταρρεύσει το ασφαλιστικό, για να μην φτωχοποιηθεί μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού.
Όταν λοιπόν ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτήν την παραδοχή του Πρωθυπουργού θα θέλαμε να ακολουθήσει και ένα οργανωμένο σχέδιο δράσης και όχι σκόπια προγράμματα άνευ ουσίας για να δικαιολογηθούν επιχορηγήσεις.
Η Όλγα Δούρου είναι κοινωνιολόγος-συγγραφέας.
