Είναι πολλές οι απειλές που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα και ο πλανήτης Γη. Κλιματική αλλαγή, πυρηνικό ολοκαύτωμα, άγνωστες πανδημίες, μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, χρηματο-οικονομική κατάρρευση, εκτροχιασμός στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και της γενετικής τεχνολογίας και τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντική, η απειλή της αναρχίας στον κυβερνοχώρο όπου ηλεκτρονικές επιθέσεις μπορούν να ενεργοποιήσουν και να γιγαντώσουν όλες τις παραπάνω απειλές.
Το ότι όλες αυτές οι απειλές κατά της ανθρωπότητας είναι αποκλειστικά ανθρώπινα δημιουργήματα, είναι ένα πολύ παράδοξο γεγονός. Συγχρόνως είναι τελείως παράλογο το ότι ο άνθρωπος συνεχίζει να ενισχύει αυτές τις απειλές οδεύοντας έτσι με μαθηματική ακρίβεια προς την αυτοκαταστροφή του.
Το κορυφαίο ερώτημα που θα πρέπει πλέον να μας απασχολεί είναι εάν υπάρχει δυνατότητα διάσωσης. Η απάντηση δίνεται μέσα από το θεμελιακό δίδαγμα που ανέδειξε η τρέχουσα αντιμετώπιση της παγκόσμιας απειλής του κορωνοϊού. Και αυτό είναι η επιτακτική και σωστή χρήση του ισχυρότερου όπλου που διαθέτει ο άνθρωπος. Το όπλο της επιστημονικής γνώσης.
Η σωστή χρησιμοποίησή της, τόσο για στη δημιουργία εθνικού σχεδιασμού όσο και στα στάδια της εφαρμογής του, προϋποθέτει σεβασμό της πολιτικής ηγεσίας απέναντι στους κατέχοντες την επιστημονική γνώση. Σε αυτούς τους κατά περίπτωση ειδικούς πρέπει η πολιτεία να εκχωρεί πάντοτε τα πρωτεία για την αξιολόγηση και αντιμετώπιση της εκάστοτε απειλής, τόσο σε σχέση με τον σχεδιασμό των αναγκαίων και ικανών μέτρων πρόληψης και ανίχνευσης της απειλής, όσο και στην εν συνεχεία καταπολέμησή της.
Οι απαραίτητες προϋποθέσεις τελικής επιτυχίας στην αντιμετώπιση οποιασδήποτε εθνικής απειλής είναι δύο: 1. Η χωρίς αμφισβητήσεις συμμόρφωση των πολιτικών στις εισηγήσεις των ειδικών και 2. Η υπακοή και αλληλεγγύη της κοινωνίας στις οδηγίες της πολιτείας.
Σήμερα πλέον γνωρίζουμε ότι στην μέχρι σήμερα αντιμετώπιση της παγκόσμιας πανδημίας του κορωνοϊού, πολλές κυβερνήσεις μεγάλων και ισχυρών χωρών δεν στάθηκαν στο ύψος της ευθύνης τους, αγνόησαν τις επιστημονικές συμβουλές, δεν συνεργάστηκαν μεταξύ τους αποτελεσματικά και τελικά απέτυχαν να προστατεύσουν, ως όφειλαν, τη δημόσια υγεία των πολιτών τους.
Αποδείχθηκε έτσι ότι η πολιτική συμμόρφωση είναι το δυσκολότερο μέρος του διδάγματος. Η κοινωνική υπακοή θα πρέπει να θεωρείται μάλλον δεδομένη αφού πηγάζει από τον εγγενή φόβο του ανθρώπου απέναντι στον θάνατο, την μοιραία συνέπεια κάθε μεγάλης απειλής. Κι είναι ευτύχημα που αυτός ο φόβος πολλαπλασιάζεται εκθετικά εντός της κοινωνίας.
Κοινωνίες που υστερούν στην εφαρμογή αυτού του διδάγματος, είναι καταδικασμένες στις μέγιστες συνέπειες της κάθε απειλής. Γνώστες και ειδικοί, πρόθυμοι να αναλάβουν τον μέγιστο ρόλο που η πολιτεία οφείλει να τους αναθέτει, θα υπάρχουν πάντοτε. Δεν είναι όμως δεδομένο ότι θα υπάρχουν πάντοτε σώφρονες και θαρραλέοι πολιτικοί ηγέτες πρόθυμοι να υπακούσουν στους κατά περίπτωση Τσιώρδες.
Η σοβαρότητα της πρόκλησης των μεγάλων απειλών αλλά και η απαιτούμενη υπευθυνότητα των κυβερνώντων υποχρεώνουν τις κοινωνίες στην τήρηση του διδάγματος του κορωνοϊού.
* O Δρ. Παντελής Οικονόμου είναι πρώην πυρηνικός επιθεωρητής του ΙΑΕΑ και συγγραφέας.
