«Ήσαν μια κάποια λύσις…», έγραψε ο ποιητής στον 20ο αι. για τους βαρβάρους που περίμενε και δεν ήρθαν. Στον δικό μας αιώνα, οι βάρβαροι,- ανθρωπιστικές και οικονομικές κρίσεις, ιοί, πόλεμοι κτλ- ήρθαν και έφεραν ξαφνικά τη «λύση»: μόλις εκδηλώθηκε η πανδημία του Corona, όλοι οι άνθρωποι, σαν έτοιμοι από καιρό, άρχισαν να επαναλαμβάνουν πως η «επόμενη μέρα θα είναι τελείως διαφορετική, ένας νέος κόσμος θα προκύψει και πως θα γίνουν αλλαγές που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί….» Περίεργο δεν είναι; Κανείς δεν πρόλαβε να εξαγγείλει αλλαγές και όλοι βρεθήκαμε να τις θεωρούμε δεδομένες.
Λογικό! Χρόνια οι περισσότεροι από εμάς προσδοκούμε την αλλαγή σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας σφαίρας, γιατί από καιρό έχουμε βιώσει στο πετσί μας το τέλμα που μας περιτριγυρίζει, χωρίς να έχουμε το κουράγιο να την ξεκινήσουμε. Και όμως, το περίεργο είναι ό,τι αυτή τη στιγμή όλοι εμφανιζόμαστε αυτόκλητοι να τραβήξουμε το κάρο της αλλαγής.
Αυτή τη φορά, οι συνειδητοποιημένοι της επόμενης μέρας της πανδημίας δεν αναζητούν κάποιον που θα αποφασίσει γι’αυτούς χωρίς αυτούς, αλλά αναζητούν συνοδοιπόρους για να γίνουν οι πρωταγωνιστές της ιστορίας του αύριο, όχι από εγωισμό, αλλά γιατί έγινε εμφανές πως η μοίρα των ανθρώπων είναι κοινή όταν τα προβλήματα είναι κοινά.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι αρχίσαμε να παρακολουθούμε τον αριθμό των νεκρών από την corono-επιδημία ανά τις χώρες του πλανήτη, να προβληματιζόμαστε για τα μέτρα που παίρνει η μία χώρα ή δεν παίρνει η άλλη, με λίγα λόγια ότι από την μία ημέρα στην άλλη ανοίξαμε τα σύνορα της ενημέρωσης μας και πονέσαμε με την θλίψη των άλλων ή υιοθετήσαμε τις ευφάνταστες εκδοχές τους για την ψυχολογική μας χαλάρωση.
Τίποτα πλέον στην κοινή συνείδηση των ανθρώπων δεν γίνεται αποδεκτό όταν πορεύεται με το «εγώ» αντί του «εμείς», γι’αυτό και όταν ξέσπασε η κρίση εκδηλώθηκε μαζί της και η λαϊκή κατακραυγή για τη στάση κάποιων ευρωπαϊκών κρατών (Γαλλίας και Γερμανίας) να μην προστρέξουν με τον ιατρικό εξοπλισμό τους προς βοήθεια της σοβαρά δοκιμαζόμενης Ιταλίας, γι’αυτό οι λαοί απεγνωσμένα ρωτούσαν τι «κάνει και πού είναι η Ευρώπη;», επιβεβαιώνοντας από την μία το ενδιαφέρον τους γι’αυτήν, αλλά και την άγνοια τους, δηλ. πως η ΕΕ είναι αυτή που κάθε λαός διά των ηγετών του της επιτρέπει να είναι και όχι μία ένωση χωρών με ενιαίες όλες τις πολιτικές της και άρα με κοινές λύσεις για όλα τα προβλήματα. Και προφανέστατα, όταν αυτό έγινε φανερό κάτω από τον υπέρλαμπρο ήλιο που καθόλη την περίοδο της πανδημίας έχει βαλθεί να λάμπει σε όλα τα μήκη και πλάτη της ευρωπαϊκής ηπείρου, ωσάν η φύση να θέλει να μας πει ότι ήρθε ο καιρός «να λάβουνε τα όνειρα εκδίκηση», την ίδια ώρα που οι λαοί είναι, για το δικό τους καλό, κλειδαμπαρωμένοι στα σπίτια τους, δεν άρεσε σε κανέναν η ΕΕ. Και ωστόσο, είδαμε παράξενες συμμαχίες ηγετών να διαμορφώνονται και πολιτικά βίτσια με ιστορικά ερείσματα να επανέρχονται στην επιφάνεια, όπως π.χ. η άρνηση της Ολλανδίας και της Αυστρίας να αποδεχτούν την έκδοση Corono-ομολόγων.
Στην παρούσα φάση, δεν έχει τόση σημασία, ποιος έχει δίκιο ή άδικο.
Σημασία έχει πως όσο οι λαοί ζητούσαν λογαριασμό από τους ηγέτες για τις πράξεις τους και κάθε αναγνώστης του ευρωπαϊκού τύπου διάβασε πληθώρα άρθρων για την ανάγκη εκδήλωσης της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης σ’αυτήν τη δύσκολη περίοδο, τόσο όλοι τους, θεσμοί της ΕΕ και ηγέτες των Κρατών-μελών ανασκουμπώθηκαν και προσχώρησαν στο σύνθημα «μόνο μαζί μπορούμε» να ξεπεράσουμε την παρούσα κρίση! Έτσι, π.χ. η Γερμανία πέρασε από το «όχι» στα Corono-ομόλογα, στο «ναι» της στήριξης της ευρωπαϊκής οικονομίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανάληψη δράσεων για τον συντονισμό όλων των πολιτικών που συνδέονται με τις επιπτώσεις αλλά και την έξοδο από την πανδημία, κά.
Οι προαναφερόμενες ως παράδειγμα ενέργειες της ΕΕ δεν είναι τυχαίες. Είναι η απόδειξη πως αυτή τη φορά το «μαζί» δεν μπορεί να είναι ένα σύνθημα χωρίς ουσία. Αυτή τη φορά, το «μαζί» μόνο μακριά ενδέχεται να οδηγήσει την ιστορία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος για έναν απλό λόγο: λαοί και ηγέτες κατάλαβαν πως ακόμη και οι πραγματικοί «βάρβαροι» που ήρθαν ήταν «πολλοί» και πως ο καθένας μοναχός του όχι μόνο δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα μαζί τους, αλλά ακόμη χειρότερα το μόνο που θα μπορούσε να πετύχει είναι η επιβεβαίωση του ποιητή που προείδε «τους Κυβερνήτες κρυφά να μετρούν την ανθρώπινη πραμάτεια τους κηρύσσοντας πολέμους.»
Η Ξένη Μπαλωτή είναι συγγραφέας-ιστορικός.
