… εάν ήμουν υπουργός Παιδείας

Aς αρχίσω λέγοντας ότι θεωρώ την συγκεκριμένη θέση φοβερά απαιτητική, όχι τόσο σε τυπικά προσόντα, όσο σε ψυχολογικό και εργασιακό φόρτο. Πιστεύω επίσης ότι τα τυπικά προσόντα για αυτή την θέση είναι σχεδόν άχρηστα, υπό την προϋπόθεση να υπάρχει διάθεση κατανόησης των θεσμικών συνομιλητών, καλή επιλογή των συμβούλων, και διάθεση συζήτησης με τους ανώτερους υπαλλήλους του υπουργείου. Κυρίως ζητούμενο είναι η ειλικρινής διάθεση προσφοράς, μηδενική εξάρτηση από διάφορα συμφέροντα και πολιτική βούληση.

Ας συνεχίσω λέγοντας ότι δεν θεωρώ κατάλληλο το εαυτό μου για την συγκεκριμένη θέση, και είμαι απόλυτα βέβαιος ότι δεν θα ήμουν καθόλου αποδοτικός σε αυτήν, επειδή απλά ήδη έχω σαφείς απόψεις για το τι πρέπει να γίνει, και δεν θα ήμουν αρκετά δεκτικός σε συμβουλές.

Και ας κλείσω την εισαγωγή λέγοντας ότι η κ. Κεραμέως, λόγω της ειδίκευσης της στις διαπραγματεύσεις και λόγω την καθαρής γενικά δημόσιας παρουσίας της, είναι κατάλληλη υπουργός. Η ιδεοληψία της παράταξης της για την “κατάργηση του ασύλου” ήταν μια ενέργεια άνευ σημασίας που σοβαρά αμφιβάλλω αν θα αλλάξει τίποτε ουσιαστικό, και βρέθηκε απλά φορέας της. Τα περί των Θρησκευτικών και της Ιστορίας, με βρίσκουν απλά αντίθετο, διότι θεωρώ απαραίτητη τόσο την αναθεώρηση του άρθρου 3 όσο και του άρθρου 16 του Συντάγματος. Ιδεολογικά λοιπόν, δεν υπάρχει σύγκλιση, αλλά αυτό δεν ακυρώνει την κ. Κεραμέως. Υπό προϋποθέσεις, μια εκ των οποίων είναι να σεβαστεί τα (λίγα) θετικά της εποχής Γαβρόγλου, μπορεί να επιτύχει, και λόγω της ειδίκευσης της στις διαπραγματεύσεις.

Η κ. υπουργός, έκανε μια σωστή ενέργεια, η οποία όπως οι περισσότερες σωστές ενέργειες δεν τράβηξε τους προβολείς – ή μάλλον τα μεγκακμπίτς – της δημοσιότητας. Ζήτησε από τους Πανεπιστημιακούς τις προτάσεις τους για τις αλλαγές στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Προφανώς δεν έλαβα αυτή την επιστολή, αλλά μου την κοινοποίησαν αρκετοί συνάδελφοι, και αποφάσισα να καταθέσω την προσωπική μου άποψη.

Η προσωπική μου άποψη, έχει ζυμωθεί από την συμμετοχή μου τόσο στην Επιτροπή Παιδείας του Ποταμιού, αλλά και μέσα από την σύντομη αλλά ουσιαστική συμμετοχή μου στην αντίστοιχη επιτροπή του ΚινΑλ, αλλά και μέσα από συζητήσεις και προσωπικές εμπειρίες από τις πέντε χώρες της Ευρώπης στις οποίες έχω μοιράσει την ενήλικη ζωή μου και ζουν οι φίλοι μου.

Θα κάνω ορισμένες παραδοχές, που επιβάλλονται λόγων των κοινωνικών συνθηκών – από την πραγματικότητα δηλαδή.

Η ένωση Πανεπιστημίων και ΑΤΕΙ είναι απόφαση μη αναστρέψιμη (είναι Ευρωπαϊκή επιταγή, και το πολιτικό κεφάλαιο για ανατροπή της είναι δυσθεώρητο).
Οι Πανελλαδικές είναι απαραίτητο συστατικό του συστήματος (διότι έχουν περάσει στην κοινή γνώμη ως “αδιάβλητες”).

Πάμε λοιπόν.

Τετραετές Γυμνάσιο, και απόκτηση Εθνικού Απολυτηρίου (με κεντρικές εξετάσεις ή/και τράπεζα θεμάτων) στο τέλος των τεσσάρων χρόνων, ως απαραίτητη προϋπόθεση μελλοντικής συμμετοχής σε οποιαδήποτε μορφή μετα-δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Διετές Γενικό Λύκειο Προτεοιμασίας Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης. Η ένταξη σε κατευθύνσεις θα πρέπει να γίνεται από την πρώτη ημέρα. Επίσης, η λειτουργία του θα πρέπει να λάβει υπόψιν το γεγονός της ύπαρξης των φροντιστηρίων (από τα οποία εκτός των άλλων ζουν σχεδόν μισό εκατομμύριο συμπολίτες μας …), και να σταματήσουμε τους στρουθοκαμηλισμούς περί δωρεάν Παιδείας όταν ξέρουμε τι συμβαίνει. Ας δούμε την πραγματικότητα, και ας σκεφτούμε καλύτερα την ισότιμη πρόσβαση στα φροντιστήρια – γιατί όχι με οικονομική ενίσχυση του κράτους μέσω της δωρεάν παραχώρησης σχολικών χώρων με αντάλλαγμα την δωρεάν φοίτηση των οικονομικά ασθενέστερων.
Αναμόρφωση του Τεχνικού Λυκείου, με σκοπό την κατεύθυνση σε συγκεκριμένα Πανεπιστημιακά Τμήματα χωρίς εξετάσεις (ή με εξέταση σε ένα-δυο μαθήματα μόνον), με προυπόθεση την απόκτηση του Τεχνικού Απολυτηρίου .
Αναμόρφωση του Επαγγελματικού Λυκείου, με σκοπό την κατεύθυνση στα διετή προγράμματα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης που θα λειτουργούν με βάση τον υπάρχοντα νόμο εντός των Πανεπιστημίων.
Ο Παννελλαδικός Διαγωνισμός, όπως θα ήθελα επιτέλους να μετονομάσουμε τις Πανελλαδικές εξετάσεις για να είναι σαφής ο διαγωνιστικός τους χαρακτήρας) να παραμείνουν ως έχουν οργανωτικά, αλλά με μικρές διαφοροποιήσεις. Π.χ. να υπάρχουν εξετάσεις για Γενικά Μαθηματικά, Μαθηματικά Μηχανικών και Φυσικων Επιστημών, Μαθηματικά Επιστημών Ζωής, Μαθηματικά Κοινωνικών Επιστημών, κ.τ.λ, με διαφοροποίηση της ύλης ανάλογα με τις απαιτήσεις του τομέα.
Πραγματικό Αυτοδίοικητο στα Πανεπιστήμια.
Επιλογή των εξεταζόμενων μαθημάτων από κάθε Τμήμα ξεχωριστά. Οι προϋποθέσεις θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν όποια και όσα μαθήματα θέλουν (πχ η Ιατρική να απαιτεί Μαθηματικά Επιστημών Ζωής, και οι Πολιτικοί Μηχανικοί Μαθηματικά Μηχανικών και Φυσικων Επιστημών) από τα εξεταζόμενα στις Πανελλαδικές. Κάθε Τμήμα που επιλέγει ως προϋπόθεση 0-2 μαθήματα να είναι προσβάσιμο και στο Τεχνικό Λύκειο.
Καθιέρωση ελάχιστης βαθμολογίας ανά Τμήμα και ανά μάθημα π.χ. τα τμήματα Μαθηματικών μπορούν να απαιτούν τουλάχιστον 16 στα Μαθηματικά, οι Φυσικοί 16 σε Φυσική και Μαθηματικά, και η Νομική 17 στα Λατινικά και στην Ιστορία ή η Αρχιτεκτονική 17 στο σχέδιο.
Θέσπιση ελάχιστου αλλά και μέγιστου αριθμού εισακτέων με αντικειμενικά κριτήρια ανά Τμήμα. Π.χ. ο αριθμός θέσεων σε αμφιθέατρα, εργαστηριακές αίθουσες, μέλη ΔΕΠ και ΕΔΙΠ, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για έναν “αλγόριθμο”.
Αποκλειστική ευθύνη για τον μέγιστο αριθμό εισακτέων στα Τμήματα, με βάση τα αντικειμενικά ελάχιστα και μέγιστα. Εντός αυτών των ορίων θα μπορούν τα τμήματα να παίρνουν τις αποφάσεις τους.
Κατάργηση Τμήματος το οποίο δεν προσελκύει τον ελάχιστο αριθμό εισακτέων με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια για περισσότερο από τρία συνεχόμενα έτη. Μετάταξη του προσωπικού εντός του Πανεπιστημίου, ή και υπό προϋποθέσεις σε άλλο Πανεπιστήμιο.
Ελεύθερη μετακίνηση μεταξύ τμημάτων της ίδιας Σχολής για τα δύο πρώτα έτη, με την προϋπόθεση οι φοιτητές να έχουν την ελάχιστη βαθμολογία που απαιτεί το νέο Τμήμα.
Απαγόρευση μεταγραφών, εκτός από περιπτώσεις βαριάς ασθένειας ή θανάτου εντός της άμεσης οικογένειας.
Κρατικές υποτροφίες για έξοδα ενοικίου εκτός φοιτητικών εστιών με οικονομικά κριτήρια για σπουδές εκτός τόπου κατοικίας την οικογένειας.
Τέλος εγγραφής για κάθε έτος σπουδών, με απαλλαγή με βάση οικονομικά κριτήρια.
Διάρκεια σπουδών πέραν του προβλεπόμενου να συνδεθεί με οικονομικές επιπτώσεις τόσο προς τον φοιτητή όσο και προς το τμήμα – η ευθύνη για το γεγονός ότι σε πολλά τμήματα αποφοιτά εντός του προβλεπόμενου χρόνου μόνον το 10% δεν είναι μόνον των φοιτητών!