Εκδήλωση με θέμα «Ανάπτυξη στην πράξη» από το νεοσύστατο Ινστιτούτο Π².
Ανάπτυξη στην Πράξη, με παραδείγματα επιτυχημένων επιχειρηματιών στην Ελλάδα της κρίσης, αλλά και ουσιαστικές προτάσεις για τη βελτίωση του αναπτυξιακού πλαισίου στη χώρα ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της πρώτης εκδήλωσης του νεοσύστατου Ινστιτούτου του Ποταμιού, Π², που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τρίτης στις εγκαταστάσεις του παλαιού εργοστασίου «Παπαστράτος» στον Πειραιά. Στην πολύωρη και ιδιαίτερα ζωντανή εκδήλωση –συζήτηση, συνομίλησαν διακεκριμένοι επιχειρηματίες και θεσμικοί παράγοντες του τόπου για τα διαχρονικά προβλήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη, την πραγματοποίηση επενδύσεων και την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα.
Αναλυτικά: O Γιάννης Κωνσταντινίδης, στην εναρκτήρια ομιλία της εκδήλωσης, παρουσίασε το Ινστιτούτο του Ποταμιού, λέγοντας ότι προέκυψε από την ανάγκη ύπαρξης «μιας δομής παραγωγής πολιτικής σκέψης, με επίκεντρο τη διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών με προοδευτικό πρόσημο για την παραγωγή, το περιβάλλον, την παιδεία, τον πολιτισμό, την πρόνοια». Ο Διευθυντής του Π², επεσήμανε ότι η ανάπτυξη επιλέχθηκε ως η θεματική της εναρκτήριας εκδήλωσης του Ινστιτούτου καθώς είναι «η πλέον κακοποιημένη λέξη του πολιτικού λεξιλογίου» και γιατί «πρέπει, πρώτα από όλα, να υπογραμμιστούν στον δημόσιο λόγο δύο πράγματα». Πρώτον, όπως τόνισε «η ανάπτυξη δεν είναι συγκεκριμένη, αλλά έχει εναλλακτικές και δεύτερον, η ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι γενική και ευθεία. Υπάρχουν στόχοι ποσοτικοί και ποιοτικοί, βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι. Τέτοιες ουσιαστικές διαφορές στις στοχεύσεις χάνονται πίσω από γενικόλογες αναφορές. Η ανάπτυξη δεν είναι μόνο πόροι και ιδέες, αλλά είναι και προγραμματισμός και διαχείριση». Ο Γιάννης Κωνσταντινίδης παρουσιάζοντας την έρευνα που διενήργησε το Ινστιτούτο σε συνεργασία με την Prorata, επεσήμανε ότι από τα ευρήματα προκύπτει «μια απρόσμενη δεκτικότητα του κοινού σε πρακτικές μεταρρυθμίσεις που θα βελτίωναν τους όρους της ανάπτυξης». Τέλος υπογράμμισε ότι: «η ανάπτυξη δεν έρχεται με έναν αναπτυξιακό νόμο, ούτε με τα κοινοτικά κονδύλια. Έρχεται όταν οι ιδέες βρίσκουν περιβάλλον να ανθίσουν. Και το περιβάλλον στην Ελλάδα δεν είναι ανθηρό. Ο δρόμος της ανάπτυξης χρειάζεται, “ξεχορτάριασμα”». Ο Βαλεντίνος Τζέκας, ο φοιτητής που δημιούργησε το FightHoax, μια εφαρμογή που εντοπίζει τις ψευδείς ειδήσεις (fake news) στο διαδίκτυο παρουσίασε την ιδέα του και τόνισε πως «η καινοτομία, οι φρέσκιες ιδέες και οι νέοι άνθρωποι μπορούν να πάνε τη χώρα μπροστά», ώστε να πάψει το 50% των νέων επιχειρήσεων να είναι στην πλειοψηφία τους καφετέριες. Εξέφρασε μάλιστα την πεποίθησή του ότι: «η καινοτομία, οι φρέσκες ιδέες και οι άνθρωποι είναι αυτό που θα βοηθήσουν την Ελλάδα να ξαναβρεί την πορεία της» καθώς και ότι «σε κάθε κρίση υπάρχουν και κρυμμένες ευκαιρίες. Αν αλλάξει το σκεπτικό μας, μπορούμε να κάνουμε οτιδήποτε και να βοηθήσουμε αυτή τη χώρα να πάει επιτέλους μπροστά». Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Νίκος Δρανδάκης, επικεφαλής της εταιρείας Taxibeat και ένας εκ των ιδρυτών της, ο οποίος παρουσίασε τη διαδρομή που ακολούθησε, τονίζοντας ότι: «μπορεί η ιδέα του Taxibeat να σας ακούγεται σαν τυχαίο γεγονός, αλλά δεν είναι. Κατάφερα να τη φτάσω ως εδώ, κυρίως γιατί μελετούσα τις ωραίες και σημαντικές ιδέες της εποχής μας, το πώς η τεχνολογία αλλάζει τις ζωές μας αλλά και τον τρόπο που κάποιες εταιρείες κατάφεραν να αλλάξουν τον εκάστοτε κλάδο στον οποίο δρουν. Παρακολουθούσα δηλαδή πώς η κοινωνία μετασχηματίζεται μέσα από τον μετασχηματισμό των αγορών». Επεσήμανε, βέβαια ότι αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα το γεγονός ότι: «ήταν συνδεδεμένος με άλλους δημιουργικούς ανθρώπους στην Ελλάδα καθώς μόνος του δεν θα μπορούσε ποτέ να το κάνει», εν μέρει λόγω της έλλειψης κεφαλαίου. Ο κ. Δρανδάκης τόνισε ότι -αν και ακούγεται οξύμωρο- «τον βοήθησε το γεγονός ότι βρέθηκε να ξεκινά μέσα στην κρίση» καθώς την περίοδο που άρχισε να παρουσιάζει την ιδέα της εφαρμογής σε επαγγελματίες οδηγούς ταξί, «όλοι ήταν διατεθειμένοι να τον ακούσουν καθώς υπήρχε έλλειψη δουλειάς». Αυτό όμως, όπως τόνισε, ήταν η αρχή και το τέλος των ευνοϊκών συνθηκών. Ο Νίκος Βασιλείου, αντιπρόεδρος της εταιρείας BRIGHT AE και πρόεδρος του εμπορικού τμήματος του ΕΒΕΑ επικεντρώθηκε στο κομμάτι της δημιουργίας και στην ανάγκη να γίνει γνωστό στο εξωτερικό ότι η Ελλάδα παράγει. «Αν δημιουργείς, σχεδιάζεις και παράγεις, σίγουρα κάπου στον κόσμο θα υπάρχουν αγοραστές που θα ενδιαφερθούν. Το μοντέλο “κάνω τον έμπορο, εισάγω από την Κίνα, μετονομάζω τα προϊόντα ως ευρωπαϊκά και τα ξαναπουλάω” δεν έχει μακριά πόδια» σημείωσε χαρακτηριστικά. Αναφερόμενος στο παράδειγμα της BRIGHT AE, υποστήριξε ότι έχει ιδιαίτερη σημασία να παράγεις νέα προϊόντα και να δημιουργείς και όχι μόνο να επικεντρώνεσαι σε υπηρεσίες. Ο κ. Βασιλείου ανέφερε ακόμη ότι σε μια έκθεση στην οποία συμμετείχαν στο εξωτερικό, έγραψαν σε μια ταμπέλα “made in Athens” κάτι που είχε πολλαπλασιαστική αξία και έδωσε το έναυσμα σε πολλούς από τους συμμετέχοντες από τη βόρεια Ευρώπη να απορούν, αν όντως στην Ελλάδα παράγουμε. Τέλος μιλώντας για την έλλειψη επενδύσεων επεσήμανε ότι «νόμοι υπάρχουν, αλλά δεν υπάρχει η βούληση» για να προχωρήσουν οι επενδύσεις. Ο Κώστας Στεργιόπουλος, επιχειρησιακός διευθυντής του Mediterraneo Hospital, αναφερόμενος στο θέμα του Ιατρικού Τουρισμού, τόνισε ότι στην πραγματικότητα δεν υφίσταται στη χώρας μας, παρά το γεγονός ότι μπορούμε να προσφέρουμε υψηλότερες υπηρεσίες με χαμηλότερες τιμές, καθώς τσακώνονται – όπως ανέφερε – μεταξύ τους τα αρμόδια υπουργεία Υγείας και Τουρισμού για το ποιο έχει την αρμοδιότητα, ενώ είναι δύσκολη η έκδοση βίζας για επισκέπτες από τρίτες χώρες. Έφερε μάλιστα ως παράδειγμα το γεγονός ότι, αν και στο συγκεκριμένο νοσοκομείο υπάρχει ένα από τα τέσσερα μηχανήματα παγκοσμίως για τη διόρθωση της ωχράς κηλίδας, μόλις πρόσφατα ήρθε στη χώρα μας ο πρώτος Αυστραλός ασθενής. Η Αγγελική Καραγκούνη, στέλεχος του ΣΕΤΕ, ανέλυσε δύο παράλληλες δράσεις του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, που ουσιαστικά λειτουργούν ως bypass αποφεύγοντας τις αγκυλώσεις του κράτους. Η πρώτη δραστηριότητα, το Marketing Greece, έχει ως πρωταρχικό στόχο την αποτελεσματική προβολή του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Μία τέτοια ενέργεια ήταν η προβολή της πόλης των Αθηνών σε συνεργασία με τον Διεθνή Αερολιμένα, την Aegean και τον Δήμο Αθηναίων. Η δεύτερη πρωτοβουλία είναι το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ, που βοηθάει τους επαγγελματίες του χώρου, βελτιώνοντας την τουριστική προσφορά και την εμπειρία. Ως αποτέλεσμα των ενεργειών του ΣΕΤΕ, έφερε το παράδειγμα του περιοδικού Economist και το δημοσίευμα με το τίτλο “kalo taxidi”, που αποτέλεσε την καλύτερη διαφήμιση για τη χώρα. Ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Θεόδωρος Φέσσας σημείωσε ότι η πιο βασική και απαραίτητη αλλαγή για να επιστρέψουν οι επενδύσεις στη χώρα είναι «να προωθηθούν με μια ιδιαίτερη ταχύτητα ορισμένες εμβληματικές επενδύσεις που θα φέρουν ένα ουσιαστικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα». Συγκεκριμένα επεσήμανε ότι: «οποιαδήποτε αξιόλογη επένδυση έρχεται στην Ελλάδα θα πρέπει να την διευκολύνει ο υπουργός Ανάπτυξης προκειμένου να πραγματοποιηθεί». Και όπως είπε αυτή είναι «η πεμπτουσία για να προχωρήσει μπροστά η χώρα» δεδομένου ότι μέχρι να «φτιαχτεί το δημόσιο και να ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις θα περάσουν χρόνια» . Ο κ Φέσσας επεσήμανε ότι υπάρχουν και τα πλαίσια και οι κατάλληλες διαδικασίες για επενδύσεις, αλλά «σκοντάφτουν σε λεπτομέρειες», λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «εκεί που πάει να τρέξει κάτι κάποιος βάζει ένα κατσαβίδι στις ρόδες του ποδηλάτου και σταματάει». Κλείνοντας την παρέμβασή του ανέφερε ότι: «βασικός παράγοντας για να βελτιωθεί η κατάσταση είναι να διαμορφωθεί η εικόνα ότι η Ελλάδα είναι ένα κράτος φιλικό προς τις επιχειρήσεις. Όποιος έρχεται να επενδύσει στη χώρα είναι μακροπρόθεσμα. Το θέμα είναι να ισχύουν κάποιοι σταθεροί κανόνες για τρία, τέσσερα, πέντε χρόνια. Το ζήτημα της εμπιστοσύνη είναι εκ των ων ουκ άνευ για όλα τα άλλα». Κατά την παρέμβασή του ο Θανάσης Σαββάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος εξέφρασε τη διαφωνία του με τη γενικότερη εικόνα που έχει σχηματιστεί ότι οι επιχειρήσεις της βόρειας Ελλάδας έχουν μεταναστεύσει σε γειτονικές χώρες μιλώντας για ιδιαίτερα εξωστρεφείς εταιρείες που συνεχίζουν να λειτουργούν στην χώρα μας. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι «η κουβέντα περί μετανάστευσης επιχειρήσεων ουσιαστικά αναχαιτίζει το παγκόσμιο ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Ελλάδα» ενώ χαρακτήρισε την αβεβαιότητα ως το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα. «Η αβεβαιότητα δεν έχει τοπικό χαρακτήρα. Είναι ίδια παντού και στη βόρεια Ελλάδα και στην Κρήτη και στη Μυτιλήνη. Αν θέλουμε να κάνουμε μια πιο στοιχειοθετημένη συζήτηση για τον τρόπο που θα δημιουργηθεί μια αναπτυξιακή δυναμική έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με την αλλαγή νοοτροπίας. Ίσως πρέπει να κάνουμε και εμείς όπως ο Οδυσσέας με τις σειρήνες. Να κλείνουμε τα αυτιά μας και να προσηλωνόμαστε στον στόχο» ανέφερε χαρακτηριστικά. Σημείωσε επιπλέον ότι «δια του παραδείγματος μπορούμε να πείσουμε ακόμη περισσότερο κόσμο να μείνει και να επενδύσει στη χώρα γιατί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που μπορούμε να εκμεταλλευτούμε είναι πάρα πολλά». Ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ και καθηγητής οικονομικών, Νίκος Βέττας, εξέφρασε αρχικά την εκτίμησή του για τους ανθρώπους που παράγουν στην Ελλάδα υπό πολύ δύσκολες συνθήκες. Τόνισε όμως, ότι είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός για την επόμενη μέρα καθώς «όσο περνάει ο καιρός αναρωτιέται κανείς αν αυτό που ζούμε είναι κρίση ή αν αυτό είναι που μας ταιριάζει τόσοι όσοι είμαστε και έτσι όπως είμαστε». «Έχω την εντύπωση» συνέχισε «ότι με τα χαρακτηριστικά που έχουμε και αν δεν ανοιχτούμε σε κάτι έξω από εμάς δεν υπάρχει περίπτωση να δούμε περισσότερα χρήματα στην τσέπη μας. Αυτή τη στιγμή έχουμε χάσει από το 2008 μέχρι το 2016 όσα βγάλαμε την περίοδο 2000 -2008». Ο κ. Βέττας σημείωσε ότι: «είμαστε παγιδευμένοι στη μέση της ανάπτυξης. Ευτυχώς δεν είμαστε τόσο φτωχοί και φτηνοί ώστε να επενδύουμε σε ανειδίκευτη εργασία, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε κανένα από τα χαρακτηριστικά που να σου επιτρέπουν να είσαι συστηματικά κοντά στην τεχνολογία αιχμής». Επιπλέον επεσήμανε ότι: «Πέρυσι είχαμε σύνολο επενδύσεων στη χώρα, 20 δις. -δημόσιες και ιδιωτικές. Το 2007 είχαμε 65 δις. Είμαστε σε μια κατάσταση που επειδή υπάρχει δομική αβεβαιότητα σε σχέση με το τι θα γίνει μετά, δεν μπορεί να γίνει». Ο ευρωβουλευτής του Ποταμιού Μίλτος Κύρκος επεσήμανε την ανάγκη δημιουργίας ενός κοινού ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου που να προστατεύει και τον καταναλωτή. Χρησιμοποιώντας το παράδειγμα του AirBnB ανέφερε ότι: «Η οικονομία διαμοιρασμού θεωρείται πως προσφέρει πιο οικονομικές αλλά και εναλλακτικού τύπου υπηρεσίες όμως μπορεί να δημιουργήσει αθέμιτο ανταγωνισμό, να συντελέσει στην ανασφάλεια της εργασίας και να μην υπόκειται σε προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας». Ανέφερε δε πως η καθεμία από τις 28 χώρες της ΕΕ εφαρμόζει τους δικούς της κανόνες ως προς το AirBnB. Ως προς τις επενδύσεις στην Ελλάδα ο κ. Κύρκος υπογράμμισε ότι διαχρονικά δεν έχει διεξαχθεί καμία μελέτη που να μετρά τις θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ. «Η Ελλάδα εκμεταλλεύεται τους πόρους, αλλά δεν «φυτεύει» τα κονδύλια για να παράξει απ΄αυτά αυτό που έχει ανάγκη: καινούριες θέσεις εργασίας» κατέληξε. Την εκδήλωση έκλεισε ο Παναγιώτης Καρκατσούλης, ο οποίος αναφέρθηκε στο γεγονός ότι διαχρονικά, «η παρέμβαση της Πολιτείας σε σχέση με την ανάπτυξη περιορίστηκε σε κάποιους «αναπτυξιακούς νόμους» που πριμοτοδοτούσαν είτε περιοχές είτε συγκεκριμένες επενδύσεις», ενώ σημείωσε ότι: «ο κυβερνητικός λόγος για την ανάπτυξη περιορίζεται σ’ έναν ακόμη αναπτυξιακό νόμο ο οποίος μη έχοντας πόρους να μοιράσει, περιορίζεται σε κάποιες φορο-ελαφρύνσεις για όσους αποφασίσουν να επενδύσουν στην Ελλάδα πάνω από 20.000.000 ευρώ!». Ο Πρόεδρος του Π² χαρακτήρισε ως υπεύθυνο για την δυστοκία της χώρας να αναπτυχθεί, το πελατειακό κράτος και παρουσίασε τα 5 οριζόντια προβλήματα που διατρέχουν όλους τους αναπτυξιακούς τομείς αλλά και τις προτάσεις του Ινστιτούτου για την αντιμετώπισή τους. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στην πολυνομία και την κακονομία, την γραφειοκρατία, την απουσία χρήσεων γης, την αστάθεια του φορολογικού συστήματος και την αργή απονομή της δικαιοσύνης – καταθέτοντας τις συγκεκριμένες προτάσεις του Ινστιτούτου για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων. Μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά τις προτάσεις του Π² εδώ. Σύντομες παρεμβάσεις έκαναν και οι πρώην υπουργοί Γιώργος Φλωρίδης και Γιώργος Παπακωνσταντίνου που παρακολούθησαν την εκδήλωση. Από την πλευρά του ο κ. Φλωρίδης, όταν ρωτήθηκε από τον συντονιστή της εκδήλωσης Κωνσταντίνο Ζούλα τι χρειάζεται από ένα υπουργό για να υπογράψει μια επένδυση υπογράμμισε ότι: «δεν υπάρχει κάτι μυθικό στις υπουργικές υπογραφές. Είναι μια συλλογική δουλειά .Η Ελλάδα είναι χώρα των συναρμοδιοτήτων. Αυτό σημαίνει ότι η δουλειά του Πρωθυπουργού είναι να συντονίσει τους υπουργούς του σε καίρια ζητήματα συναρμοδιοτήτων. Όσο αυτό δε γίνεται, είναι προφανές ότι τα πράγματα καθυστερούν». Ο κ. Παπακωνσταντίνου απαντώντας στην ίδια ερώτηση υπήρξε πιο λακωνικός και επεσήμανε ότι αυτό που χρειάζεται είναι άγνοια κινδύνου. Προσερχόμενος στην εκδήλωση ο Σταύρος Θεοδωράκης δήλωσε: «Για να βγούμε από την κρίση πρέπει να αρχίσουμε να συζητάμε λέξεις άγνωστες στο πολιτικό σκηνικό, όπως παραγωγή και ανάπτυξη. Δεν αρκεί να μιλάμε για χρέη, λιτότητα και περικοπές. Από τότε που ξεκίνησε η κρίση, εμείς μιλάμε για ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης, κανείς δεν τολμά να πει περισσότερες κουβέντες για αυτό. Το Ποτάμι προσπαθεί, συνομιλεί, ερευνά, συζητά με τους συμμάχους του και είναι έτοιμο για πολλές πτυχές αυτού του προγράμματος ανασυγκρότησης. Δυστυχώς όμως απέναντι μας έχουμε μια κυβέρνηση που παίζει καθυστέρηση, έχουμε πολιτικά όργανα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ που μιλούν συνέχεια για το παρελθόν, είναι σε βήμα σημειωτόν και δεν μιλούν για αυτά που πρέπει να μιλήσει κάποιος στην ελληνική κοινωνία. Παραγωγή, ανάπτυξη, δημιουργία θέσεων εργασίας με ενίσχυση του εξαγωγικού χαρακτήρα της χώρας». Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Ζούλας.
