Πυρηνική ενέργεια, η στρατηγική συμφωνία Κίνας-Ιράν, το αμερικανικό εμπάργκο, οι επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου και ο δυνητικός ρόλος της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο, ήταν τα βασικά θέματα που τέθηκαν στη συζήτηση που διοργάνωσε το Ινστιτούτο π² – πρόοδος στην πράξη σε συνεργασία με το ηλεκτρονικό περιοδικό Μεταρρύθμιση, με προσκεκλημένους τον Δρα Πυρηνικής Φυσικής και πρώην επιθεωρητή στον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας Παντελή Οικονόμου, τον καθηγητή διεθνών σχέσεων Τάκη Τσάκωνα, τον εκτελεστικό διευθυντή του ΙΔΙΣ Κωνσταντίνος Φίλη και συντονίστρια τη δημοσιογράφο Μαρία Σαράφογλου.
Ακολουθούν αποσπάσματα από τις παρεμβάσεις των ομιλητών.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
-Τα πυρηνικά όπλα είναι αυτομάτως ο καθοριστικός παράγοντας για τη γεωστρατηγική ισχύ ενός κράτους. Δεν είναι τυχαίο ότι πέντε ρυθμιστές σήμερα της παγκόσμιας ανθρώπινης τύχης, οι πέντε νικητές του β’ παγκοσμίου πολέμου είναι και οι 5 πυρηνικές δυνάμεις.
-Αυτή τη στιγμή υπάρχουν στον περίγυρό μας 5 πυρηνικοί αντιδραστήρες, δυο στη Βουλγαρία, δυο στη Ρουμανία και ένας στη Σλοβενία. Στην Τουρκία είναι υπό κατασκευή καθώς επίσης και στην Αίγυπτο. Η Ελλάδα το μόνο που θα μπορούσε να κάνει είναι να ενισχύσει περισσότερο το δικό της σχεδιασμό αντιμετώπισης ατυχημάτων.
-Ο μεγάλος κίνδυνος είναι από τα υπάρχοντα πυρηνικά όπλα, η ύπαρξη τους αποτελεί απειλή για την ανθρωπότητα, κατά συνέπεια και για την Ελλάδα και η πιθανή χρήση τους εμπεριέχει πλέον το τελευταίο ανθρώπινο λάθος.
-Είναι παρά πολύ δύσκολο να μετατραπεί ένα πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνικούς σκοπούς σε πολεμικό.
-Είναι αποδεδειγμένο ότι η ισχύς του ατομικού όπλου δεν πηγάζει μόνο από την έκρηξή του, αλλά και από την ικανότητα αυτού που το έχει ή μπορεί να το αποκτήσει.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΙΛΗΣ
-Το Ιράν φλερτάρει με την ιδέα να αποκτήσει κάποια στιγμή πυρηνική ισχύ με τη λογική της αποτροπής. Αυτό θα κινητροδοτήσει χώρες όπως η Σαουδική Αραβία αλλά προφανώς και την Τουρκία για ν’ ακολουθήσουν το ίδιο παράδειγμα.
– Βλέπουμε μια παλινωδία από την πλευρά των ΗΠΑ. Μετά από πολύ δύσκολες διαπραγματεύσεις η κυβέρνηση Ομπάμα κατάφερε το 2015 να βρει ένα modusoperandi με το Ιράν και με άλλες χώρες που εμπλέκονται. Η συμφωνία αυτή αναιρέθηκε από τον διάδοχο του Ομπάμα, Ντόναλντ Τραμπ. Το αποτέλεσμα της απόσυρσης το 2015 από τη συμφωνία ήταν να έχει δημιουργηθεί ένα τεράστιο ζήτημα με την ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου.
-Στην ατζέντα 2023 του προέδρου Ερντογάν, έτος ορόσημο για την Τουρκία καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση της Τουρκίας με τη συνθήκη της Λωζάνης, είναι η χώρα να αποτελέσει πυρηνική δύναμη ως προς το κομμάτι της ενέργειας και να γίνει ενεργειακά αυτοδύναμη.
-Η Τουρκία εισάγει το 98% της ενέργειας που καταναλώνει, έχει δηλ. απόλυτη εξάρτηση από τρίτους. Προσπαθεί να το διορθώσει με τον πλέον ανορθόδοξο τρόπο με τη δραστηριότητά της στην Ανατολική Μεσόγειο.
-Ζούμε σ’ένα μεταδυτικό κόσμο. Είναι σαφές ότι οι δυνάμεις της Ανατολής θεωρούν πως αυτές ανέρχονται ενώ η Δύση και οι ΗΠΑ κατέρχονται. Άρα η Ρωσία έχει λίγους λόγους για να επιχειρήσει ή να δεχθεί την όποια προσέγγιση γινόταν από τη Δύση. Άλλωστε δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση από πλευράς Δύσης. Μεσοπρόθεσμα θα έλεγα ότι είναι προς το συμφέρον και των Δυτικών να έχουν και τη Ρωσία σε μια ρότα που δεν θα είναι τόσο στενά συνδεδεμένη και με την Κίνα.
ΤΑΚΗΣ ΤΣΑΚΩΝΑΣ
-Τα τελευταία 4-5 χρόνια τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ συζητούν για την ασφάλεια ως ζητούμενο σ’ έναν κόσμο που όπως λένε είναι διασυνδεόμενος, απρόβλεπτος, σύνθετος, πολυεπίπεδος, πολυσήμαντος. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε βγει εδώ και καιρό από τη λογική της αναζήτησης της ασφάλειας με βάση τα παραδοσιακά εργαλεία.
-Δεν μένουμε στην ασφάλεια του κράτους αλλά συζητούμε ήδη από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και αυτό θεσμοθετημένα πια και από τον ΟΗΕ για την ανθρώπινη ασφάλεια.
-Ο μεγάλος πονοκέφαλος των ΗΠΑ είναι η Κίνα και δευτερευόντως η Ρωσία και αυτό κάτι λέει και σε σχέση με τον τρόπο που τίθενται όρια όσον αφορά το άνοιγμα προς την Ελλάδα.
-Υπήρχε μια αποχώρηση των ΗΠΑ από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ήδη από την εποχή Ομπάμα. Άρα έχουμε μια επαναφορά της υπό όρους, θετική για την Ελλάδα. Έχει σημασία να δούμε τον τρόπο με τον οποίο θα επανέλθουν στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και το δυνητικό ρόλο της Ελλάδας σε σχέση με το πώς θα οικοδομηθεί η νέα ευρωατλαντική σχέση.
-Αποδίδουμε στην Τουρκία ικανότητες ή δυνατότητες που δεν έχει. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να προετοιμάζουμε τη χώρα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Παρακολουθήστε όλη την επίκαιρη συζήτηση στο κανάλι του π² στο YouTube.
